نویسنده : محمد تمدنى مال بيجار

دانشكده : دانشکده علوم انسانی

رشته/گرایش تحصيلي : جغرافياي سياسي

استاد راهنما (عضو هیات علمی مرکز) :عمران علیزده, ,

چكيده : چکیده توجه به عوامل فرهنگی و اعتقادی در امر ژئوپلیتیک، حیطه های دیگری از همنشینی جغرافیایی را مطرح کرد. تا پیش از انقلاب اسلامی ایران، دین اسلام را تنها یک ایدئولوژی مذهبی می شمردند، اما انقلاب ایران جنبه های بالقوه ی سیاسی آن را به فعلیت درآورد. لذا انقلاب اسلامی توانست اسلام را به عنوان یک پدیده ژئوپلیتیک در جهان مطرح سازد. بالتبع شیعی بودن انقلاب منجر شد تا در این میان تعریف شیعه به عنوان جایگاهی ژئوپلیتیکی در کانون توجه قرار گیرد، چرا که اولین بازتاب های انقلاب ایران به رهبری یک فقیه کانون های شیعی جهان را تحت تأثیر قرار می داد.ولایت مطلقه فقیه یعنی کسی که از دیدگاه اسلام واجد شرایط حکومت است و از نظر علم، تقوا و مدیریت جامعه می تواند حکومت تشکیل دهد، در تدبیر امور جامعه همه اختیارات امام معصوم (علیهم السلام) را خواهد داشت. و هیچ قانونی بدون اجازه او اعتبار و مشروعیت ندارد و هیچ کس بدون اجازه او حق اجرای قوانین را هم نخواهد داشت و تمام شؤون حکومت با اجازه او اداره می شود.موضوع این پژوهش طرح چگونگی اثرگذاری نظریه ولایت فقیه و ژئوپلیتیک شیعه و در پی آن گسترش ژئوپلیتیک شیعه بعد از انقلاب اسلامی ایران و اتفاقاتی که بیشتر متاثر از رهبری دینی و پیروزی انقلاب بود. تشیع به یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار دنیای ژئوپلیتیک تبدیل شد. تشکیل یک حکومت دینی با رهبری علمای دینی در کشورهای بزرگ و با اکثریت شیعه هرگز در گذشته روی نداده بود. انقلاب ایران با رهبری و حکومت مبتنی بر ولایت فقیه کانون توجهی برای زنده کردن و رواج دینی شیعیان و حتی در نگاهی کلی تر، هویت دینی مسلمانان پدید آورد و تشیع و اسلام را در قلب حوادث و اخبار جهانی قرار داد و گسترش حوزه نفوذ تشیع را در جهان سرعت بخشیده است که حضور شیعیان در نقاط مهم ژئوپلیتیکی و استراتژیکی به این امر می افزاید و تشیع را به عنوان عاملی که آینده سیاسی جهان به نحوه ی برخورد با آن بستگی دارد. تبیین این تحولات در چارچوب تاثیرگذاری ولایت فقیه بر گسترش ژئوپلیتیک شیعه برای تشکیل حکومت دینی برای سایر کشورها مورد بحث این پژوهش است. این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی و بر پایه داده ها واطلاعات و تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری از منابع کتابخانه ای و الکترونیک استفاده شده است. نتایج حاصل ازاین پژوهش نشان می دهد که پیروزی انقلاب اسلامی ایران وتشکیل حکومت اسلامی مبتنی برولایت فقیه باعث گسترش ژئوپلیتیک شیعه وبیداری روحیه انقلابی در شیعیان وتشکیل جنبش های شیعی در نقاط مختلف جهان شد.وآموزه های اعتقادی ونظری انقلابی شیعیان بعد ازپیروزی انقلاب ایران مجددا احیا شد. مدل حکومتی انقلاب اسلامی ایران می تواند الگوی حکومتی مناسبی برای کشورهای با اکثریت شیعه باشد وشیعیان آن برای رسیدن به چنین الگوی حکومتی در کشور خود تلاش می کنند.

تاريخ دفاع : 1395-11-30