نویسنده : سیده سارا شفیعی

دانشكده : دانشکده علوم انسانی

رشته/گرایش تحصيلي : زبان وادبيات فارسي

استاد راهنما (عضو هیات علمی مرکز) :اکرم رحمانی, ,

چكيده : عرفان منشی است که درباره‏ی روابط انسان با خدا، جهان و خود انسان پرداخته در حالی که اخلاق به روابط انسان با انسان‏های دیگر مربوط است. اخلاق را می‏توان مجموعه‏ای از فضائل و رذایل دانست که به انجام یا پرهیز از آن‏ها توصیه شده؛ مفاهیمی چون راستی، درستی‏، عدالت‏، عفت، احسان‏، انصاف‏، کبر، غرور، حسد و ... از جمله مواردی است که در علم اخلاق به آن‏ها اشاره شده است. اخلاق و عرفان در ادبیات فارسی بسیار مورد توجه قرار گرفته، که تحقیق در‏باره‏ی آن‏ها می‏تواند ما را با خصوصیات اخلاقی گذشتگان و درک آنان از اصول اخلاقی آشنا کند‏. این پژوهش با هدف بررسی مقایسه‏ای مولفه‏های اخلاقی در سه کتاب کشف المحجوب هجویری، مرصاد العباد نجم‏الدین رازی‏‏ و رساله‏ی قشیری‏، با روش توصیفی- تحلیلی پرداخته و در دو بخش اخلاق ذمیمه و پسندیده مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج نشان داد که هر سه کتاب در مورد اخلاق و انواع آن سخن گفته‏اند اما در این میان، رساله‏ی قشیریه، بیشتر از دو کتاب دیگر به این مقوله توجه داشته است. همچنین دو کتاب کشف‏المحجوب و رساله‏ی قشیریه با بیان داستانی و ذکر حکایات مختلف به صورت غیرمستقیم به مضامین اخلاقی پرداخته‏اند اما در مرصادالعباد، به صورت مستقیم و لحنی پندآموز به این مقوله توجه شده است. بیشترین تأکید مولفان به کتاب مذکور در زمینه‏ی اخلاق، بر پرهیز از حسد و کبر و همچنین قناعت کردن و صبر بوده است.

تاريخ دفاع : 1395-6-27