بازگشت به بانک اطلاعات پایان نامه ها
شماره دانشجویی : 910587968
نویسنده : طیبه علیپور سرمست
عنوان پایان نامه : کارکرد معنایی آیینه و جام در غزلیات حافظ شیرازی
دانشكده : دانشکده علوم انسانی
گروه تحصيلي : زبان وادبیات فارسی
رشته/گرایش تحصيلي : زبان وادبيات فارسي
مقطع تحصيلي : کارشناسی ارشد
استاد راهنما (عضو هیات علمی مرکز) :نصراله زیرک گوشلوندانی, ,
استاد مشاور () : ,
چكيده : حافظ شیرازی، معروف به لسان الغیب، شاعربزرگ قرن هشتم ایران و یکی از سخنوران نامی جهان است. بیشتر شعرهای او غزل هستند که به غزلیات حافظ شهرت دارند. اوازمهمترین تأثیرگذاران بر شاعران پس از خود شناخته میشود. شعرحافظ که آیینه دنیاي خیال انگیزورازآلودوي است،به دلیل پیچیدگیهاي معنایی وهنرورزيهاي زبانی،همواره ازمتون بازوتفسیرپذیربه شمارآمده ودرباره آن ازمنظره اي گوناگون سخن رفته است. جام و آیینه از جمله وسایلی بودند که علاوه بر اینکه بر زیبایی محافل و مجالس می افزودند کاربردهایی دیگری نیز در شعر شاعران داشته اند، به این دلیل است که در ادبیات به طور متناوب از آیینه و جام در کنار هم یا دیگر مفهوم آنها در شعر استفاده گردیده است. این پژوهش که مبنی بر روش کتابخانه ای و توصیفی تحلیلی می باشد به تحلیل مفهوم جام و آیینه و کاربرد آن در غزلیات حافظ پرداخته است. جام در شعر حافظ با تعابیر مختلفی چون جام جم، جام جهان بین، جام جهان نما، جام گیتی نما، جام جمشید و کی خسرو، جام شراب، جام اسکندر، جام خضر، آب حیات، دل عارف و.... نمایان گشته است. وآیینه نیز با تعابیری چون آينه ي اسكندر، آيينه ي جام، آیینه دل، آیینه ی اوهام، آیینه ی وصف جمال، بزم دور، بنت العنب و ... همنشین می باشد. از آنجا که در باور حافظ جام و می بالندگی، شادمانی، بزم، دوستی، صفا، دوری از نفاق و ... را به همراه دارد در کنار آیینه مفهوم دیگری نیز پیدا نموده است.وآمیزش جام با می و شراب و آیینه شراب در شعرحافظ به گونه ای است که با کلماتی همچون کاسه، پیاله، سبو، صبوحی، مدام، دور، باقی و ... مفهومی دیگر پیدا کرده است.در این پژوهش رابطه معنایی آیینه و جام نشان داده شده و این مولفه در نظام معنایی حافظ، نماد جلوه گاه معشوق یعنی دل بوده است و همچنین آیینه در تداعی های معنایی خود با دارا اسکندر و.. جام نیز در تداعی های خود با شراب ،عشق و.. ارتباط پیدا کرده است.
كلمات كليدي : کلید واژه: جام، آیینه، می، شراب، غزلیات، حافظ
تاريخ دفاع : 1394-11-28