نویسنده : سيده حميده موسوي

دانشكده : دانشکده علوم انسانی

رشته/گرایش تحصيلي : زبان وادبيات فارسي

استاد راهنما (عضو هیات علمی مرکز) :محمدتقی یونسی رستمی, ,

چكيده : چکیده مزدیسنا نام دین زرتشت است که در دوران کهن، دین رسمی ایرانیان محسوب می‏شد. این دین رفته‏رفته در فرهنگ، باورها، اعتقادات و حتی کلام و سخن مردم تأثیر گذاشته و بسیاری از اصطلاحات و واژه‏های مربوط به این دین وارد زبان فارسی گردید. بسیاری از شاعران و نویسندگان ادب فارسی، در آثار خود به صورت خواسته و گاه ناخواسته از این اصطلاحات بهره برده‏اند. شناخت و بررسی ریشه‏های اصلی واژه‏های مزدیسنا ما را به شناخت بیشتری از این دین و همچنین به میزان رسوخ و جایگاه ویژه‏ی این دین در فرهنگ و ادب فارسی رهنمون می‏سازد. از این‏رو این پژوهش با هدف شناخت و کاربردهای اصطلاحات مزدیسنا در حدیقه‏الحقیقه سنایی غزنوی با روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است. نتایج حاصل نشان داد که سنایی از اصطلاحات مزدیسنا در حدیقه‏ی خود بیشتر در جهت بیان مفاهیم عرفانی، عشق و اخلاقیات استفاده کرده است. از میان اصطلاحات مزدیسنا -که در حدیقه مورد بررسی قرار گرفت- به چهار دسته‏ی عناصر طبیعی، غیرطبیعی، شخصیت‏ها و سایر موارد دست یافتیم که از این میان استفاده از اصطلاحات مربوط به عناصر طبیعت بیشترین بسامد را نسبت به سایرین دارا بودند. همچنین از مجموع اصطلاحات بررسی شده واژه‏هایی آتش، آفتاب، می و وابسته‏های آن، ایزد، دیو و مغان بیشترین کاربرد را در اشعار حدیقه‏ی سنایی دارا هستند. کلید واژه‏ها: زرتشت، مزدیسنا، عرفان و تصوف، شعر فارسی، حدیقه‏الحقیقه و سنایی.

تاريخ دفاع : 1395-11-30