نویسنده : سید حبیب راضی

دانشكده : دانشکده علوم انسانی

رشته/گرایش تحصيلي : جغرافيا و برنامه ريزي روستايي

استاد راهنما (عضو هیات علمی مرکز) :تیمور آمار, ,

چكيده : مباحث جغرافیا در حوزه برنامه ریزی فضایی می باشند. در همین راستا پژوهش حاضر به دنبال ارائه الگوی راهبردي ايمني سكونت¬گاههاي روستايي د شهرستان تهران می باشد. بحث خطرپذيري بالاي روستاها در برابر بحران و عدم توجه كافي به ايمني سکونت گاهها روستايي در كاهش اثرات بحران، مهم‌ترين ضرورت اين پژوهش است حوادث و رخدادهاي طبيعي مانند زلزله، سيل، گرد و خاک، خشکسالي و غيره بارها زندگي را در روستاها به مخاطره مي‌اندازد، بنابراين گستره مفهومي مخاطرات محيطي، نوعي نگرش و ادارک خاص را براي روستاييان ايجاد مي کند، که با توجه به محيط جغرافيايي زندگي روستاييان و نوع کنش آنان در مقابل اين خطرات، مفهوم مذکور مي‌تواند متنوع و متمايز تقسيرگردد. از طرفي اهميت تبيين مفهوم مخاطرات محيطي از ديدگاه روستاييان و کشاورزان هنگامي مضاعف مي گردد که معمولا آنان آسيب‌پذيرترين اقشار در برابر بلايا به شمار مي‌روند. بنابراين با توجه به آرمان‌هاي نيل به توسعة پايدار، ارتقاء كيفيت زندگي، رفاه و توسعة اجتماعي و محيطي، لازم است كه مخاطرات طبيعي و آسيب‌پذيري نسبت به آن در كانون مباحث توسعة و برنامه‌ريزي در ابعاد مختلف بخشي و فضايي و نيز در سطوح مختلف محلي تا ملي و بين‌المللي قرار بگيرد.پژوهش حاضر از نظر روش شناسی توصیفی – تحلیلی و از نظر هدف کاربردی می باشد. جمع آوری داده ها و اطلاعات بصورت میدانی(پرسشنامه به روش دلفی) و اسنادی انجام شده است و در تحلیل ها به کمک نرم افزاری Arc GIS. Expert Choice 11. SPSSاز تحلیل های آماری و فضایی استفاده شده است. نتایج تکنیک دلفی پژوهش نشان میدهد که در مدیریت ایمنی مراکز روستایی هیچ الگو و طرحی موثری وجود ندارد . این مراکز به لحاظ خدمات ایمنی و آتش نشانی به مراکز شهری وابسته هستند و در نتیجه نبود روش های پیشگیرانه از یک سو و امکانات تاسیسات و تجهیزات مناسب مقابله از سوی دیگر موجب آسیب پذیری بالای این مراکز در قبال مخاطرات می شود. همچنین تحلیل فضایی نشان می دهد که اکثریت روستاهای شهرستان تهران در نیمه جنوبی شهرستان و در قسمت پایین دست کلانشهر تهران در ارتفاعات کمتر از 1400 متر قرار گرفتند در حالی که از نظر مخاطرات محیطی (زلزله، سیل) بالاترین آسیب پذیری را دارند و قابل ذکر است که این مراکز از نظر خدمات آتش نشانی هم با مشکل جدی روبرو هستند با توجه به وجود کارگاه های صنعتی و انبارها، و مشاغلی که احتمال آتش سوزی بالای را دارند. تحلیل همبستگی پژوهش هم نشان می دهد که هر چقدر از تهران مراکز روستایی فاصله بیشتر دارند از نظر خدمات ایمنی محروم تر هستند. و همچنین هر چقدر مخاطرات محیطی روستا بالاتر است به همان میزان وابستگی شغلی و درآمدی آن روستا به تهران بیشتر می باشد.

تاريخ دفاع : 1395-11-30