نویسنده : نرجس خاتون حبيب پور

دانشكده : دانشکده علوم انسانی

رشته/گرایش تحصيلي : زبان وادبيات فارسي

استاد راهنما (عضو هیات علمی مرکز) :جهاندوست سبزعلی پور, ,

چكيده : چکیده ادب اعتراض، ارتباط مستقیم و مؤثری با اوضاع سیاسی و اجتماعی هر عصر دارد.هرگاه قدرت های حاکم،سیاست هایی را در پیش می گیرند که در آن حقوق افراد،به خطر بیفتد و به تبع آن اوضاع اجتماعی نیز دستخوش تغییر و دگرگونی شود،افراد و اقشار مختلف عکس العمل های متفاوتی را نشان می دهند،یکی از این واکنش ها می تواند به صورت اعتراض باشد.از اهداف این این پژوهش،شناسایی شعر عطار و خیام در این زمینه خاص، که تا کنون مجهول مانده و با توجه به موضوع این پایان نامه یعنی آداب اعتراض درشعر فارسی با تکیه بر رباعیات خیام و اشعار عطار،می توان با نگاه دقیق تری به این نوع ازادبیات پرداخت وروش های اعتراض را در اشعار این دو شاعر،خصوصاً اعتراض به خداوند را در رباعیات اصیل و منسوب به خیام جستجو و بررسی کرد.در پاسخ به پرسش های این تحقیق مبنی بر اینکه:«خیام و عطار در رباعیاتشان بیشترنسبت به چه چیزهایی اعتراض کرده اند؟»و«مصادیق ادب اعتراض در اشعار عطار و خیام کدام اند؟»باید گفت،از محوری ترین مضامین در رباعیات خیام مسأله جبر وروحیه پرسشگری است و او بیشتر از تعلق خاطر داشتن به دنیای گذران،توجه به غم و اندوه،مساوات در جزای الهی،اعتقاد به مرگ و قیامت جسمانی،دعوت انسان ها به بی اعتنایی در برابر مسایل و لذت بردن از زندگی،توجه بیش از حد به می ومی گساری،اغتنام فرصت،نامتناهی بودن کائنات وغیره...در سروده های خویش بهره برده است.هم چنین عطار از نفس،مردم دنیا،تنهایی،تعلقات دنیوی،عمر،یادکردن مرگ و...شکایت کرده است و در آخر این گونه اعتراضات،بیانگر انتقاد انسانی آگاه، در برابر بی عدالتی های جامعه است،اما این اعتراض به جای این که حاکمان ستمگر را مورد انتقاد قرار دهد متوجه خداست. کلید‌واژها: عطار، خیام، شعرفارسی، ادب اعتراض، رباعیات

تاريخ دفاع : 1396-6-29