نویسنده : رضاکرمی

دانشكده : دانشکده علوم انسانی

رشته/گرایش تحصيلي : جغرافياي سياسي

استاد راهنما (عضو هیات علمی مرکز) :محمدباسط قرشی میناآباد, ,

چكيده : چکیده دریای خزر تا مدتها بدون آنکه اهمیت بین المللی داشته باشد. بین ایران وشوروی به صورت مشترک براساس عهدنامه های 1921و1940 مورد استفاده قرار میگرفت. پس از فروپاشي شوروي سابق ساختار ژئوپليتيكي كشورهاي حوزه درياي خزر متحول شده است. در اين ميا ن هر يك از كشورهاي اين حوزه، از لحاظ ژئوپليتيكي اهميت خاصي پيداكرده اند . دو كشور ايران و روسيه به دليل قدمت تاريخي از ثبات ژئوپليتيكي برخوردارند. اماسه جمهوري تازه استقلال يافته يعني قزاقستان، تركمنستان و آذربايجان براي استمرار واستقلال، استراتژي برقراري روابط با قدرت هاي فرامنطقه اي را در پيش گرفته اند . بنابراين اين كشورها علي رغم دارا بودن ژئوپليتيك مشترك،به علت شرایت موقعیت ژئوپلیتیکی وژئواکونومیکی دریای خزر داراي نگرش هاي متفاوت مي باشند، از اینجا بود که اختلاف در موردوتقسیم بندی دریا وسهم هر کشور از دریای خزروچگونگی بهر ه برداري از منابع بستر و زیربستر دریا پدید آمد . به دنبال این شرایط رژیم حقوقی دریای خزر نیاز به بازبینی مجدد پیدا کرده است وبا توجه به چالش های موجود میان کشورهای ساحلی ودخالت قدرت های فرا منطقه ای در رسیدن به حقوقی عادلانه،جمهوری اسلامی ایران به رغم تلاشهای بسیار نتوانسته به رژیم حقوقی مناسب دست یابد. این پژوهش به بررسی سیاست های سرزمینی وژئوپلیتیکی ایران را در رژیم حقوقی دریای خزر می پردازد . با توجه به طرح این سوالات که سیاست های سرزمینی و ژئوپلیتیکی ایران در رژیم حقوقی دریای خزر چه تاثیر دارد . همچنین همسایگان شمالی چگونه وبا چه رفتارهایی در تحولات رژیم حقوقی دریای خزر تاثیر می گذارند. دو فرضیه را مطرح می سازد: اول اینکه نگاه ژئوپلیتکی ایران و سیاست های بهره برداری از عمق دریا موجب تهییج ایران در ازدیاد سهم بیشتر از دریای خزر شده است ودوم ، تعدد همسایگان شمالی و سیاست های توسعه دریا محور موجب افزایش سهم کشور های حاشیه ی خزر (بغیر از ایران ) از حقوق دریای خزر شده است . در نهایت هدف اصلی این پژوهش که به بررسی نقش و ایده های ژئوپلیتیکی ایران در تحول رژیم حقوقی دریای خزرو بررسی رفتارهای ژئوپلیتیکی همسایگان مرزی دریای خزر و نقش آنها در تحولات رژیم حقوقی دریای خزر را مطرح می سازد. کلید واژه: دریای خزر، ژئوپلیتیک ،رژیم حقوقی دریای خزر،زئواکونومی،سیاست سرزمینی ،کشورهای مشترک المنافع

تاريخ دفاع : 96-10-30