نویسنده : سپیده آشفته‌پور لیلاکوهی

دانشكده : دانشکده علوم انسانی

رشته/گرایش تحصيلي : جغرافيا و برنامه ريزي روستايي

استاد راهنما (عضو هیات علمی مرکز) :محمدباسط قرشی میناآباد, ,

چكيده : امروزه کشاورزي در اکثر کشورهاي در حال توسعه به تنهایی نمی‌تواند فرصت‌هاي اشتغال و منابع درآمدي کافی براي رفع تمامی نیازهاي مناطق روستایی را تأمین نماید، از این رو، گردشگري به عنوان راهبردي براي توسعه روستایی و بازساخت روستاها است. هم اکنون در بسیاری از روستاها فعالیت‌های گردشگری در نواحی روستایی صرفاً به گشت و گذار در روستا تعبیر می‌شود و با توجه به پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های موجود در مناطق مختلف روستایی، شکل خاصی از گردشگری شکل نگرفته و برنامه‌های هدفمندی به این منظور تعریف نشده است و این ضعف سبب می‌شود نواحی روستایی با چالش‌هایی روبرو شوند. به همین منظور هدف این پژوهش بررسی پتانسیل‌های موجود، بررسی کیفیت محیط و آمایش محیطی منطقه مورد مطالعه است. در این راستا از آنجایی که شغل غالب جمعیت روستایی محدوده مورد مطالعه کشاورزی می‌باشد شکل‌گیری و توسعه فعالیت‌های گردشگری کشاورزي، بهره‌برداری و استفاده درست از منابع و توان‌های انسانی ومحیطی، مدیریت خردمندانه محیط و کاربری صحیح منابع می‌تواند راهبرد مناسبی براي ارتقاء کیفیت محیط و پایداری محیطی باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردي و به لحاظ روش انجام تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی می‌باشد. جامعه آماري سه گروه شامل گردشگران، مدیران محلی روستاها و کارشناسان متخصص بودند. 16 روستا از 382 روستای دارای سکنه شهرستان رودسر با شیوه هدفمند و قضاوتی انتخاب شدند. داده‌های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و توزیع تصادفی بین 384 نفر مورد تجزیه و تحلیل گردید و با استفاده از روش‌هاي آمار توصیفی و استنباطی از جمله آزمون خی‌دو و نرم‌افزار SPSS و مدل TOPSIS پتانسیل‌هاي گردشگري کشاورزي و مؤلفه‌های کیفیت‌بخش محیط در محدوده مطالعاتی ارائه و در راستای آمایش محیطی روستاها اولویت‌بندي شدند. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که همه نواحی جغرافیایی (جلگه، کوهپایه و کوهستانی) توان رونق گردشگری کشاورزی را دارا می‌باشند اما در وضع کنونی گردشگری کشاورزی به معنای واقعی آن و به طور ملموس تحقق نیافته است و اینکه رونق گردشگری کشاورزی می‌تواند باعث بهبود کیفیت دسترسی به نواحی روستایی، تنوع اشتغال، بهبود کیفیت خدمات گردشگری و سبب تغییر در الگوی ساخت و ساز در روستاها شود. از سوی دیگر در ارزیابی مؤلفه‌های کیفیت‌بخش محیط روستاها برای رونق گردشگری کشاورزی، با استفاده از مدل کمّی تاپسیس، مؤلفه‌های زیبایی‌شناختی با کسب امتیاز 9637/0 = C در رتبه اول، مؤلفه‌های عملکردی ـ ساختاری و فعالیتی با کسب امتیاز 5760/0 = C در رتبه دوم و مؤلفه‌های زیست‌محیطی با کسب امتیاز 4251/0 = C در رتبه سوم قرار گرفتند. و همچنین با توجه به امتیاز ریزمولفه‌ها روستاهای دارای پتانسیل گردشگری کشاورزی به ترتیب اولویت‌بندی شدند.

تاريخ دفاع : 1396-9-25