نویسنده : دانیال شهبازی پاشاکی

دانشكده : دانشکده علوم انسانی

رشته/گرایش تحصيلي : علوم سیاسی

استاد راهنما (استاد مدعو) : , دکترحسین شریفی,

چكيده : چکیده: پس از جنگ دوم جهانی و جنگ سرد، نظام بین المللی خاصی که اکثر اندیشمندان به عنوان توسعه از آن یاد می کنند هویدا شد. اولین نظریه های قابل اتکا و رسمی توسعه در سالهای پس از جنگ و جهت بازسازی اروپای ویران شده مطرح شد. این پژوهش قصد دارد زمینه های پیدایش و ابعاد دولت های توسعه گرای کلاسیک و نوتوسعه گرا را مورد بررسی قرار دهد. تجربۀ موفق ژاپن و سپس چند کشور شرق آسیایی پس از جنگ دوم جهانی مزید بر علت شد که تحقیقاتی درباره روند عملکرد آنان به عمل آید و کم کم عبارت دولت توسعه گرا بر سر زبانها بیافتد. به طور کلی دولت توسعه گرا دولتی است که دولتمردان آن در برنامه ریزی های اقتصادی به منظور رشد و توسعه اقتصادی شرکت مستقیم و غیرمستقیم دارند. دولت های توسعه گرای کلاسیک از درون منطق و مناسبات سرمایه داری در بستر و فضای نظام دو قطبی و پس از جنگ سرد پدیدار شدند، در صورتی که دولت های نوتوسعه گرا در بستر و فضای جهانی شدن ظهور یافته اند و عمدتاً معطوف به فاصله گرفتن از بروکراسی کلاسیک و رغبت به مدیریت شبکه ای هستند. از جمله ویژگی ها و ابعاد دولتهای توسعه گرا نقش نخبگان در امر توسعه پررنگ تر جلوه میکند. این نکته هم قابل تامل است که با بررسی عوامل پیدایش دولتهای توسعه گرا، مبحث فقر و گرسنگی و فشارهای سنگین سیاسی و اجتماعی و جنگ، بیشتر از هر عامل دیگری توجه انسان را به خود جلب میکند. یکی از بستر های پدید آمدن دولتهای نوتوسعه گرا وقوع جهانی سازی ست. با جهانی شدن مفهوم حاکمیت ملی که دولتهای توسعه گرا بر اساس آن شکل گرفته بودند کمرنگ شد، درحالی که دولت های نوتوسعه گرا بر نقش مردم و نهادهای خصوصی و غیر دولتی تاکید دارند، و همین امر باعث افزایش تعاملات جنبش های مردمی و جوامع مدنی شد که در دولتهای توسعه گرا سرکوب می شد. با وقوع جهانی سازی به دلیل افزایش آگاهیها حکومت های استبدادی دچار بحران شدند. از دیگر چالشهای جهانی سازی می توان از بحران دستگاه بوروکراتیک کلاسیک و کوچک شدن بدنه دولتها نام برد. در دوران جهانی شدن برخی دولتها با نقد نظریات دولت های توسعه گرا الگوهای دیگری را مطرح کردند و در حال کسب موفقیت هایی نیز هستند. اینجا مسائل جدیدی مطرح می شود و آن این است که دولتهای توسعه گرا نیز همانند دولتهای نوتوسعه گرا در معرض جهانی شدن هستند. کشور ما نیز از سایر دولت های توسعه گرا و نوتوسعه گرا در مواجهه با فرصتها و تهدیدهای جهانی شدن مستثنا نیست. اکنون با توجه به اوضاع کنونی اقتصادی کشور و لمس هرچه بیشتر معضلات اقتصادی توسط یکایک اقشار پایین جامعه، بیشتر از پیش نیاز مبرم به استفاده تمام عیار از الگوی اقتصاد مقاومتی احساس می شود.

تاريخ دفاع : 1397-6-21