نویسنده : لادن سمندری حسین آبادی

دانشكده : دانشکده علوم انسانی

رشته/گرایش تحصيلي : زبان وادبيات فارسي

استاد راهنما (عضو هیات علمی مرکز) :محمدرضا غضنفری, ,

چكيده : افسانه های هر سرزمینی نمود هویت آنان است.افسانه‌ها به گونه ای در پی حفظ سنت ها وفرهنگ وآداب و رسوم هرقوم وقبیله است، تا آیندگان با بازخوانی این افسانه‌ها به تفکر گذشتگان خود پی ببرند ومردمان ایران باستان نیز از این قاعده مستثنی نیستند.هسته ی پیدایش تمامی افسانه‌ها موجوداتی است که در خلق این باورها به ایفای نقش پرداخته اند.وبا توجه به نقش مهم وخارق العاده ی فراطبیعی خود با عنوان موجودات افسانه ای درباور و اعتقادات مردمان ایران باستان تجلی یافته اند.در اندیشه مردمان کهن همیشه نوعی دوگانگی جای داشت و آن تعارض میان خوب و بد بود.این طرزتفکر هسته ی اصلی و زیربنای آیین ها وسنت های باستانیان را تشکیل می‌دهد،و بیانگر آن است که چگونه ذهن بدوی و ساده اندیش مردمان ایران در روزگاران کهن پی برده است که باید میان خیرو شر یک انتخاب کنند.از این روی این مردمان دربرخورد با تمامی موجودات افسانه ای با صورهای انسانی،حیوانی وخیالی و نامرئی وگاه تلفیقی از آنان را با معیار خیروشر می‌سنجیدند.از یافته های پژوهش حاضر باید گفت:دین نقش مهمی در آفرینش موجودات افسانه ای داشته است زیرا نبرد بین اهورامزدا وانگره مینو به عنوان یکی خدای غائی ومطلق ودیگری به عنوان منبع شر وجهل وظلمت مورد پذیرش مردمان باستانی بوده واین باور واعتقادات آنها سبب تمیز این موجودات افسانه ای به عنوان نیروی خیروشر از هم گشته است. فرمانروایان افسانه ای نیز درافکار مردمان کهن ایرانی با توجه به ذات نیک،رشادت وشجاعتشان و یا پلیدی ،سیاهی و ظلمشان برمردمان نیز به دو دسته خیروشرتقسیم گردیدند.نوع نگرش وباور مردم در بسیاری از موارد ناشی از جهل و عدم آگاهی کامل نسبت به موجودات افسانه ای بوده است.مردمان باستان زمانی که از علت علمی و منطقی بسیاری از پدیده‌ها آگاه نبودند وخود را درمقابل استدلالی واقعی نسبت به این موجودات توانمند و فراطبیعی ناتوان می‌دیدند آنان را خارق العاده وافسانه ای نامیدند.از این رو تحقیق حاضر موجودات افسانه ای وصورهای مختلف آنان را برمی شمارد ونقش آنان در باور واعتقادات مردمان ایران باستان مورد بررسی قرارداده وبه مخاطب عرضه می‌دارد.

تاريخ دفاع : 1397-11-8