نویسنده : گلناز هاشم نیا

دانشكده : دانشکده علوم انسانی

رشته/گرایش تحصيلي : جغرافيا و برنامه ريزي روستايي

استاد راهنما (استاد مدعو) : , دکتر تیمور آمار,

چكيده : روستا اولین شکل از حیات جمعی انسان در یک عرصه ی طبیعی است که از ویژگیهای اقتصادی ، اجتماعی – فرهنگی ، تاریخی – کالبدی خاصی برخوردار است تحول و دگرگونی در فعالیت ها ، ویژگیهای اجتماعی و اقتصادی سکونتگاههای روستایی به عنوان پدیده ای پویا از طریق گسترش فیزیکی و کالبد ی ، افزایش کارکردها و افزایش جمعیت در سکونتگاه مشخص می شود در این میان تعدادی از سکونتگاها را به خود وابسته کرده و از رشد و گسترش قابل توجهی نیز برخوردار شده و به مرور روستاها شکل و کالبد طبیعی خود را از دست داده و به شکل شهرها در آمده و فعالیت های آنها نیز از تولید به صنعت و خدمات تغییر می یابد این مطالعه با هدف سنجش تغییرات کاربری اراضی کشاورزی و پیامدهای کالبدی – فضایی در بخش خمام شهرستان رشت صورت گرفته است. بدین منظور با به کار گیری روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، روش جمع آوری اطلاعات اسنادی و میدانی، فن مشاهده و از نرم افزار¬های نظیرGIS تدوین گردیده، بدین سان ابتدا تغییرات کاربری‌های اراضی کشاورزی از سال 1375 تا 1395 استخراج شد و سپس بر اساس نقشه تغییرات حاصله، در سه کلاس اراضی کشاورزی، فضای انسان ساخت و بایر مقایسه و تحلیل شده است. جامعه آماری در این تحقیق روستاهای بخش خمام است پس از بررسی سرشماری نفوس و مسکن سال 1395 تعداد جمعیت روستایی بخش خمام 54860 نفر (جامعه آماری) بوده و نیز با استفاده از جدول مورگان، حجم نمونه آماری 381 نفر انتخاب شد که تعداد پرسشنامه ها را مشخص نمود. همچنین مطالعه میدانی بر روی منطقه نشان داد که تمامی روستاها دچار تغییرات نبوده است و مطالعه بصورت تمام شماری در سطح منطقه را مانع شد بنابر این محقق به صورت خوشه ای در سطح دهستان اقدام به انتخاب 9 روستا نمود و نحوه انتخاب روستاها با توجه به دوری و نزدیکی به شهر خمام انتخاب گردید. یافته های این پژوهش بیانگر آن است که بسیاری از اراضی کشاورزی تغییر کاربری یافته است بطوریکه مشاهدات میدانی و خروجی های پرسشنامه بیانگر آن است که سطح وسیعی از باغات و اراضی زراعی به خصوص در روستاهای بزرگتر و روستاهای هدف گردشگری تغییر کاربری داده و تبدیل به خانه های دوم ، شهرک های توریستی ، مجتمع های اقامتی ایجاد شده است. همچنین پیامد مهم در سطح منطقه را می توان کاهش فعالیت های کشاورزی در سطح بخش ، مهاجرت از روستا به شهر و.. اشاره نمود. در مجموع یافته های بیانگر آن است که بیشتر پیامد تغییر کاربری اراضی در بخش خمام کالبدی و اقتصادی می باشد.

تاريخ دفاع : 1397-10-24