نویسنده : زرین اسدی

دانشكده : دانشکده علوم انسانی

رشته/گرایش تحصيلي : حقوق خصوصي

استاد راهنما (عضو هیات علمی مرکز) :بتول مهرگان, ,

چكيده : تحقیق حاضر پیرامون بررسی و تطبیق حقوق و تکالیف مادر نسبت به فرزندان، تعیین میزان اختیارات و قدرت تصمیم‌گیری او در رابطه با کودکان صغیر از دیدگاه فقهای امامیه و اهل سنت می‌باشد. از جمله مهم ترین حقوق مادر بر فرزندان در زمان حیات، حق احسان و نیکی، حق تکریم و همچنین حق اطاعت از آنهاست، که در پرتوی همین حقوق مهم می توان به حقوقی دیگری مثل: حق احسان، حق تنبیه، حق نفقه حق اذن به جهاد کفایی، و... را نام برد. هچنین یکی از حقوق مهم دیگری که در زمان حیات والدین برعهده فرزندان است، حق حمل و ولادت است که مادر در این حق سهم عظیم تری نسبت به پدر بر فرزند خود دارد. برای پس از مرگ والدین نیز بر عهده فرزندان وظایفی است که از مهم ترین آنها می توان به حق استغفار و طلب دعا، حق احسان، حق وصیت و ارث بردن از والدین اشاره کرد. و از طرفی با تولد کودک در یک خانواده، مسئولیت های جدید بر عهده هر یک از پدر و مادر می‌آید. یکی از مسئولیت های خطیر والدین حضانت (نگهداری و تربیت) فرزندان است . و از آنجا که نقش مادر در این امر بسیار تعیین‌کننده و حائز اهمیت می‌باشد در این پایان نامه تکلیف مادر در مقابل حقوق معنوی و مادی فرزندان مورد بررسی قرار می‌گیرد و به اختلاف آراء فقهای امامیه و عامه پرداخته می شود. در مجموع‌ این نتیجه حاصل شده که فقهای امامیه و عامه در مباحث حضانت مادر، ولایت قهری، نفقه و ... اختلاف نظر دارند. اما بنابر بررسی های انجام شده به نظر می رسد، با استفاده از ملاک های قرآنی، عقلی و نقلی در اسلام و با استناد به مبانی مورد تأکید فقهای اسلام در فقه، از قبیل: عدالت، اخلاق، مداخله‌ دو عنصر زمان و مکان در اجتهاد و با توجه به عرف حاکم موجود و نیز ‌ایجاد رشد و تحول فکری، علمی ‌و عملی در میان زنان جامعه و در طریق رعایت مصلحت طفل، پذیرش ولایت قهری مادر بر فرزندان در عصر حاضر نه تنها قابل قبول بلکه ضروری است. کلمات کلیدی: حقوق، تکلیف، مادر، فرزند، فقه امامیه، فقه اهل سنت

تاريخ دفاع : 98-06-17