نویسنده : لیلا اسلامی

دانشكده : دانشکده علوم انسانی

رشته/گرایش تحصيلي : زبان وادبيات فارسي

استاد راهنما (عضو هیات علمی مرکز) :سیدحسن سیدترابی, ,

چكيده : رنگ از جمله عناصری است که در آفرینش ادبی نقش مهمی ایفا می‏کند. شاعران گاه برای به تصویرکشیدن تصاویر هنری خود و یا بیان جلوه‏های واقعی و ملموس رویدادهای پیرامون از رنگ‏ها به صورت مستقیم استفاده کرده و گاه برای بیان افکار و اندیشه‏هایی که در قالب کلام نمی‏گنجند از رنگ‏ها به صورت نمادین بهره می‏برند. در میان شاعران ادب فارسی، عطار نیشابوری منظومه‏های ادبی برجسته‏ای را خلق کرده و در آن میان از رنگ‏های مختلف برای تصویرسازی و نمادپردازی خود بهره برده است. از این‏رو این پژوهش با هدف بررسی کارکردهای مختلف رنگ‏ها در مثنوی‏های عطار شامل مصیبت‏نامه، اسرارنامه، منطق‏الطیر و الهی‏نامه با روش توصیفی – تحلیلی انجام شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که عطار از رنگ‏های اصلی شامل سرخ، سپید، سیاه، آبی، زرد، سبز و بنفش به همراه زیرمجموعه‏های آن‏ها بهره برده است. کارکرد رنگ‏ها در اشعار عطار بر دو جنبه‏ی بکار رفتن رنگ در ماهیت اصلی و همچنین حیطه‏ی نمادپردازی دلالت دارد. در بخش نمادپردازی‏ها رنگ سیاه به همراه زیرمجموعه‏های آن بیشتری بسامد را داشته و رنگ آبی کمترین نمود را دارا است. او همچنین از عناصر دیگری که بر رنگی خاص دلالت می‏کنند، استفاده کرده است. همچنین در میان اشعار عطار مشخص گردید که او از صنایع ادبی مختلف برای تصویرسازی‏های خود مبتنی بر رنگ‏ها بهره گرفته که در این میان بیشترین کاربرد را تشبیه، کنایه و تضاد داراست.

تاريخ دفاع : 1398-7-6