نویسنده : سپیده برغندان

دانشكده : دانشکده علوم انسانی

رشته/گرایش تحصيلي : روانشناسی عمومی

استاد راهنما (عضو هیات علمی مرکز) :بهمن اکبری گوابری, ,

چكيده : هدف از انجام این پژوهش مقایسه ی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و شفقت درمانی بر کیفیت زندگی ، سازگاری و شادکامی نوجوانان دارای رفتار پر خطر می باشد. طرح پژوهش آزمايشی گسترش يافته و از نوع پيش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه ي آماري شامل كليه دانش آموزان دختر نوجوان پایه دهم رشته علوم انسانی که درسال تحصیلی 96-95 شهر رشت مشغول به تحصیل می باشند .برای نمونه گیری، دو مدرسه از میان مدارس علوم انسانی به روش نمونه گيري خوشه اي تک مرحله ای انتخاب شده و 70 نفر که مطابق مقیاس غربالگری دارای رفتار پرخطر بودند برگزیده و از میان آنان 45 نفر که دارای کیفیت زندگی، سازگاری و شادکامی پایین بودند انتخاب شده و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه كنترل قرار گرفتند. سپس تنها برای گروه های آزمايشي، 8 جلسه90 دقيقه ای ، درمان اعمال شد و بعد از آن از هر سه گروه پس آزمون به عمل آمد.ابزار مورد استفاده شامل مقياس خطرپذيري نوجوانان ايراني، پرسش نامه سازگاری (ویژه دانش آموزان دبیرستانی) و پرسش نامه شادكامي آكسفورد بود. داده ها از طریق تحلیل كواريانس چند متغيره ،تصحیح بونفرونی و آزمون تعقیبی لامتریکس به وسيله نرم افزار SPSS-16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین هر دو شیوه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و شفقت درمانی در مقایسه با گروه کنترل، در هر سه بعد کیفیت زندگی، سازگاری و شادکامی تفاوت معنی داری وجود دارد ( 01/0< p). این نتایج حاکی از اثربخشی دو شیوه درمانی بر ابعاد مورد بررسی است. اما مقایسه اثربخشی دو شیوه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و شفقت درمانی نشان داد که بین دو شیوه درمانی تنها در بعد کیفیت زندگی و بعد آموزشی، که یکی از ابعاد سازگاری است، تفاوت معنی داری وجود دارد و تفاوت بین دو شیوه درمانی در سایر ابعاد معنی دار نمی باشد.به عبارتی، مقایسه میانگین ها نشانگر اثربخشی بیشتر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در بعد سلامت روانی کیفیت زندگی و اثربخشی بیشتر شفقت درمانی در بعد سلامت جسمانی کیفیت زندگی و بعد سازگاری آموزشی می باشد ( 01/0< p). اما در خصوص شادکامی و دیگر ابعاد سازگاری، بین دو شیوه درمانی تفاوت معنی داری به دست نیامد. بررسی پیگیری که نه ماه بعد از اعمال هر دو درمان صورت گرفت، حاکی از پایدار بودن این درمان ها بر مولفه های ذکر شده می باشد. از اینرو بکار بردن هر یک از درمان های مبتنی بر پذیرش و تعهد و شفقت درمانی می توانند تاثیر مهمی بر سازگاری ، شادکامی و کیفیت زندگی نوجوانان دارای رفتار پرخطر داشته و منجر به بهبود زندگی آنان شوند.

تاريخ دفاع : 1396-10-30