نویسنده : زینب شادمان

دانشكده : دانشکده علوم انسانی

رشته/گرایش تحصيلي : زبان وادبيات فارسي

استاد راهنما (عضو هیات علمی مرکز) :محمدتقی یونسی رستمی, ,

چكيده : اوستا از کهن‏ترین متون موجود ایرانیان است که در بردارنده‏ی نکات ارزنده در مورد تاریخ و فرهنگ ایرانیان باستان است. در این کتاب، اسطوره‏های مختلفی حضور دارند که کنش و اهمیت خاص خود را دارا بوده و برای هر یک اعتقادات و باورهای خاصی شکل گرفته است. شاهنامه فردوسی نیز بزرگ‏ترین منظومه‏ی حماسی ایرانیان است که بسیاری از اسطوره‏های باستانی را در خود جای داده است. از جمله اسطوره‏هایی که در اوستا و شاهنامه مشترک است، گرشاسب است. در این پژوهش سعی شده تا مقایسه‏ای میان اسطوره‏ی گرشاسب در اوستا و شاهنامه صورت گیرد به این منظور پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی و در پنج فصل صورت گرفته است. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که در اوستا و شاهنامه، اشاره به محل تولد، اژدهاکشی، جنگاوری، نوع ازدواج او و همچنین سرانجام نامعلوم او مشترک است. در این میان، تفاوت‏هایی نیز میان دیدگاه اوستا و شاهنامه وجود دارد که از آن جمله می‏توان به ذکر جامع خاندان و خانواده‏ی گرشاسب در اوستا و نام کامل «گرشاسب نریمان» از خاندان سام اشاره کرد که در شاهنامه این پیوند شکسته شده و شخصیت گرشاسب به سه شخصیت گرشاسب، نریمان و سام به عنوان اشخاصی مختلف تقسیم شده است. وجه افتراق دیگر آن است که در اوستا او اسطوره‏ای نامیرا، جاودان، دارای فرّ توصیف شده در حالی که در شاهنامه او هیچ‏کدام از این ویژگی‏ها را دارا نمی‏باشد. در اوستا یاریگر سوشیانس است که در شاهنامه، او به فریدون خدمت می‏کند. در مجموع می‏توان بیان کرد که اسطوره‏ی گرشاسب در اوستا دارای جنبه‏ی تقدس بیشتری نسبت به شخصیت پهلوانی او در شاهنامه است؛ از این‏رو به او در اوستا توجه بیشتری شده است.

تاريخ دفاع : 1397-6-21